Witamina B12 w czasie karmienia piersią

Witamina B12 jest jedną z najważniejszych witamin, które muszą być stale dostarczane do organizmu człowieka. Jej niedostateczna podaż z pożywieniem wiąże się z ryzykiem rozwoju niedoborów, które dotykają najczęściej układu nerwowego oraz sercowo-naczyniowego.

Witamina B12 i jej zapotrzebowanie u mamy karmiącej

Witamina B12 jest również witaminą niezbędną do rozwoju dziecka po urodzeniu. Noworodek otrzymuje odpowiednią ilość witaminy B12 wraz z mlekiem mamy, która jest wydzielana do mleka w stężeniu 0,1 mcg/100ml. Suplementacja witaminy B12 jest zalecana zatem wszystkim mamom karmiącym, a jej dzienne zapotrzebowanie w tej grupie wynosi 2,8mcg. W pierwszych miesiącach życia zapotrzebowanie to wynosi 0,4mcg. Zgodnie z literaturą poziom witaminy B12 zależy liniowo od jej stężenia w mleku mamy.

Czytaj również: Wpływ witaminy B12 na życie płodowe

Witamina B12 – jaki suplement wybrać?

Zasadnym jest więc odpowiednie zbilansowanie diety i/lub uzupełnienie diety za pomocą suplementacji. Niestety w większości preparatów wielowitaminowych przeznaczonych dla kobiet w ciąży czy suplementów zawierających kompleks witamin B albo witaminy B12 nie ma w ogóle w składzie, albo jest jej znikoma ilość. Innym tematem jest przyswajalność różnych form chemicznych witaminy B12.

Jaka jest zawartość witaminy B12?

Na temat witaminy B12 i laktacji jest już sporo badań w anglojęzycznych bazach artykułów naukowych. Parametrem wskazującym na niedobór witaminy B12 jest stężenie witaminy B12 według różnych danych poniżej zakresu 203-298 ng/l. Zawartość witaminy B12 w mleku zdrowej kobiety oscyluje między 405-950ng/l. Najwyższe stężenie witaminy odnotowuje się w ciągu pierwszych 4 tygodni po porodzie. Zawartość kobalaminy w mleku zależy również od czasu trwania pojedynczego karmienia – zauważono, że mleko II fazy ma o 20-30% więcej witaminy B12 niż mleko zaraz po przystawieniu.

Witamina B12 w czasie laktacji – przegląd badań

3 matki w Indiach ze zbyt małą podażą witaminy B12 z diety i zdiagnozowanym niedoborem witaminy B1, otrzymały zastrzyk domięśniowy z witaminą B12 w dawce 50 mcg. Ich poziom w mleku wzrósł z ok. 100ng/l do 1350 ng/l) już następnego dnia. Niestety wartość ta zmniejszała się z każdym dniem do stężenia początkowego.Wskazuje to na konieczność nieustannego bilansowania diety pod kątem witaminy B12 i/lub dodatkowej suplementacji.

Czytaj również: Jak wybrać dobry laktator w awaryjnych sytuacjach?

Poziom witaminy B12 spada po nagłym przerwaniu suplementacji

Ponad 360 ciężarnych kobiet również w Indiach otrzymywało doustnie 50 mcg witaminy B12lub placebo raz dziennie od pierwszego trymestru ciąży, aż do 6 tygodnia po porodzie (zakończenia połogu). W grupie suplementowej u połowy z tych matek stężenie witaminy B12 w mleku wzrosły z 118mg/l do 184 ng/l). Po nagłym przerwaniu suplementacji w 6. miesiącu po porodzie wartości te wróciły do pierwotnych wartości.

Ważna regularność stosowania witaminy B12 w czasie laktacji

Pozytywnym przykładem suplementacji jest duńskie badanie według którego średni poziom witaminy B12 w mleku u 25 duńskich matek wahał się 405 do 950 ng/l od 2 tygodnia do 9 miesięcy po porodzie.Większość z tych mam przyjmowała codziennie suplement multiwitaminowy zawierający witaminę B12

Jak witamina B12 wpływa na parametry krwi dziecka?

12 niemowląt w wieku od 4 do 11 miesięcy, które karmione były wyłącznie piersią miało laboratoryjne i kliniczne wyniki wskazujące na niedobór witaminy B12. W efekcie ich matki otrzymały pojedyncządawkę 50 mcg witaminy B12 domięśniowo, dzięki czemu w ciągu 5 do 8 dni po podaniu, u tych niemowląt zaobserwowano znaczny wzrost hemoglobiny i retikulocytów, normoblastycznej erytropoezy, poprawy stanu psychicznego, regresji nieprawidłowej pigmentacji skóry i zmniejszenia drżenia.

Witamina B12 – bezpieczeństwo w czasie laktacji

To co warte uwagi to to, że nie jest znana toksyczna dawka witaminy B12. Dotychczasowe badania wskazują, że ze względu na losy witaminy B12 w organizmie ludzkim witamina B12 podawana mamie wiąże się z niskim ryzykiem podczas karmienia piersią, ryzyko dla dziecka jest równie niskie i nie wykazano szkodliwego wpływu na laktację. Zamiast tego zaobserwowano natomiast wzrost stężenia witaminy B12 w mleku podczas suplementacji, co może mieć korzystny efekt na dziecko z niedoborem witaminy.

mgr farm Artur Rakowski

farmaceuta Fundacji Centrum Rodziny

autor bloga ArturRakowski.pl

Konsultacja merytoryczna: mgr farm. Karolina Morze, Laktaceuta.pl

Bibliografia:

Hampel D, Allen LH. Analyzing B-vitamins in human milk: Methodological approaches. Crit Rev Food Sci Nutr. 2016;56:494–511.
National Institutes of Health Office of Dietary Supplements. Vitamin B12 fact sheet for health professionals. 2018. https://ods .od.nih.gov /factsheets/VitaminB12-HealthProfessional/
Honzik T, Adamovicova M, Smolka V, et al. Clinical presentation and metabolic consequences in 40 breastfed infants with nutritional vitamin B12 deficiency–what have we learned? Eur J Paediatr Neurol. 2010;14:488–95.
Demir N, Koc A, Ustyol L, et al. Clinical and neurological findings of severe vitamin B12 deficiency in infancy and importance of early diagnosis and treatment. J Paediatr Child Health. 2013;49:820–4.
Bousselamti A, El Hasbaoui B, Echahdi H, et al. Psychomotor regression due to vitamin B12 deficiency. Pan Afr Med J. 2018;30:152.
Gowda VK, Kolli V, Benakappa A, et al. Case series of infantile tremor syndrome in tertiary care paediatric centre from southern India. J Trop Pediatr. 2018;64:284–8. [PEl Hasbaoui B, Mebrouk N, Saghir S, et al. Vitamin B12 deficiency: Case report and review of literature. Pan Afr Med J. 2021;38:237.
Dubaj C, Czyz K, Furmaga-Jablonska W. Vitamin B12 deficiency as a cause of severe neurological symptoms in breast fed infant – a case report. Ital J Pediatr. 2020;46:40.
Duggan C, Srinivasan K, Thomas T, et al. Vitamin B-12 supplementation during pregnancy and early lactation increases maternal, breast milk, and infant measures of vitamin B-12 status. J Nutr. 2014;144:758–64.
Yaramis A. A variety of abnormal movements in 13 cases with nutritional cobalamin deficiency in infants. Med Hypotheses. 2020;142:109796.
Srikantia SG, Reddy V. Megaloblastic anaemia of infancy and vitamin B12. Br J Haematol. 1967;13:949–53.